Ugo Facundo Carrillo Cavero
YAKU-UNUPA YUYAYNIN
La Memoria del Agua- Runapa Siminpi Qillqasqa
Ugo Facundo Caveroqa Uripa llaqtapim ñawinta kicharqa, maman wachakuyninpi Andahuaylas, Perú suyupi. Chay llaqtapitaqmi qillq ayta yachaparkurkan. Masankunapa mañacuyninpiñas yachaytapas tuqupurcan juan Espinoza Medrano Yachay wasi escuelapi. Mana munaspallantaq kinrayllanta puriykacharka universidad San Martin Limapi, hinallatac Sorbona nisqa Paris llaqtapi, Ñakarispa ñakarispataq antropología sutichasqa runamanta yachapakurqa Universiad San Marcospi. Amawtataq karan Universidad Inca Garcilazo de la Vegapi, an chay iskayninmatapas kunan pachakunaqa lluptikusqa manchay mancharisqaraq Mana munayninpi qillqatapas qillqan atpa makinwan, fututapas ruwapakuntaqsi pisi mikunallampaq aypaqta, takipakumpas upaukusqa rinrillanmanta, kwintutapas willapakun munaynillaymanta, suquskunapiña cigarrutapas pitan suqupakuspa husñita urquman ayparichistin maychikatañach, allqukunatapas anyaynimpi llallin. Mana taytachatapas qatipakunchu. Chiqaq wawqipaq akllaqaku panillakuna michakunanpaq; kunan pachataq paku michiqkunawan llankapakun, millwachanwan qatapakuspa taripachikunanpaq. Hayllqkunapa huñunakuyninpi kukachata hallapan pikchan akullikaspa kulatawan upyaspallan hampatu hinalla sasallata chanchakulla purykun llaqtampi, kaypi achaypipas. Mana hallpayuq, mana imayuq ayallaña runakunapa umalliqnin Andahuaylas Uripa suyukunapi. Mmanmi Vilma Cavero Nalvarte, taytanñataq Abel Carrillo de la Flor.
“No hay que olvidar que la poesía ha sido piedra angular de muchas grandes culturas: pienso en la biblia, en El Corán, en el Cantar de Mío Cid, en La Ilíada, y la Odisea, en el Popol Vuh, etc. ¿Qué juglar andino registro en los quipos el origen y la vida, las luchas y la tragedia del pueblo quechua? Su canto fue silenciado”.
Juan Carlos Lázaro
“Ugo Carillo es también autor de Baladas de un Perro sin pelos en la lengua escrito en castellano andino, en primer lugar independiza al quechua del usual tratamiento diglósico tomándolo en su plenitud qalillaña, y en segundo, al sintácticos, va camino a la desdomesticación del quechua”.
Fredy A. Roncalla
PAPACHANCHIKPA WAYTAN UQLLU WAYTACHANPI QILLQAKUNA
WAYRU
Tutakunan llapallan wichiykachaq quyllurta
Ichuq marqayninpi qatillispa
Suyapayallasunki pisipasqaña,
Sapatutayaypi
Ichapasyá achiqyayta chayarimullawaq
Samasqalla;
kuyanakuspapuni
wayru papachata tarpukustin
waytachallanwan uqllanakuspa
chiri tuta killalunata suyananchikpaq.
Wayru
Ojala que llegues al amanecer.
Para que juntos esperemos
Descansados
Y amándonos
Las frías noches de invierno.
Traducción del Wayqui Leo Casa Ballón
Runa Siminchis chuyalla manan pipis p’asmiykunqachu .
El quechua es uno solo nadie lo dividirá.
“Memoria del Agua, es la insurrección de una identidad, marca un hito , nueva visión del hombre andino, es un salto que eleva la poesía quechua”
Wayquinchis Armando Arteaga, Piura Llactamantapacha.
publicado José Luis Ramos Flores
No hay comentarios:
Publicar un comentario